De digitale collectie van het Groninger Museum: Kunst toegankelijk voor iedereen

Discovery: Een goed begin is het halve werk

Bij complexe vraagstukken zoals deze van het Groninger Museum vallen we graag terug op ons “Discovery” proces. In het kort: In een Discovery onderzoeken we samen met onze opdrachtgever(s) de context, en gewenste oplossingsrichting, het concept. Hierdoor weten we wat de doelgroep beweegt, wat het Groninger Museum ambieert, maar ook wat ze waar kunnen maken. Het is toch zonde om iets te bedenken wat uiteindelijk niets meer is dan een onhaalbare droom.

De droom: Een online collectie die beleefbaar is en nieuwe  verbindingen legt met nieuwe en bestaande doelgroepen

Om dan maar bij de droom te beginnen. Met meer dan 35.000 kunstwerken in het depot ligt er een enorme kans om deze objecten zichtbaar te maken en dichter bij de mensen te brengen. Niet iedereen gaat naar het museum, dat kan zijn omdat het te duur is, niet interessant lijkt, of omdat ze liever hun tijd ergens anders aan besteden. Dit terwijl er prachtige stukken liggen die voor iedereen een toegevoegde waarde kunnen zijn. Kunst is namelijk voor iedereen interessant. In co-creatieve sessies zijn wij begonnen beter te begrijpen hoe we een brug kunnen slaan tussen deze indrukwekkende verzameling en mensen die minder met kunst in aanraking komen? Dit is de uitdaging waar ze bij het Groninger Museum al bijna decennia tegenaan hikten. 

Om deze uitdaging goed aan te gaan, geloven wij dat je altijd de doelgroep (de potentiële eindgebruiker) moet kennen en begrijpen, want zij bepalen uiteindelijk het succes van de oplossing.

Wie is de doelgroep nou eigenlijk?

Over het algemeen zijn de demografische kenmerken van de stereotype museumbezoeker ouder, hoger opgeleid en hebben ze een extra centje te besteden. Door in plaats van een demografische segmentatie een psychografische segmentatie toe te passen voorkomen we stereotypering en maakt het mogelijk om een breder en diverser publiek aan te spreken. 

We plotten mensen hun houding ten opzichte van kunst op een spectrum. Aan de ene kant van het spectrum bevinden zich mensen die een desinteresse in musea en hun collecties hebben, aan de andere kant de mensen met een sterke interesse in kunst, die musea actief opzoeken, en alles daartussenin. 

Juist voor deze vraagstukken zetten we onze Billy-bus in om de doelgroep in zijn natuurlijke habitat te vinden. We hebben verkennend onderzoek gedaan om inzicht te krijgen in de houding van mensen ten opzichte van musea en hoe we ze kunnen motiveren er meer mee te doen. We ontdekten dat kunst voor een grote groep aantrekkelijk kan zijn, zolang het maar in lijn is met hun persoonlijke interesses. Dit is anders dan hoe musea doorgaans communiceren over kunst.

Jouw persoonlijke interesse als sleutel tot ontdekkingen

Om kunst voor iedereen beleefbaar te maken, moest de oplossing de gebruiker de mogelijkheid geven om te: 

• Ontdekken: Vanuit jouw interesse objecten vinden die jou boeien. 
• Verkennen: Vanuit objecten navigeren naar nieuwe ontdekkingen.
• Verdiepen: Achtergrondverhalen achter de objecten.
• Bijdragen: Gebruikers kunnen met elkaar in gesprek gaan over de objecten.

En dit allemaal binnen de mogelijkheden van de organisatie. Door alle objecten in het depot van het museum te labelen met dagelijkse termen die aansluiten op persoonlijke interesses, maken we kunst toegankelijk en vindbaar. AI speelt hierin een sleutelrol: het legt verrassende verbindingen tussen objecten en verbindt kunst met jouw eigen belevingswereld. Daarnaast wordt kunst interessanter door de ogen van anderen. Door bezoekers de mogelijkheid te geven opmerkingen te plaatsen, ontstaat er een dialoog die nieuwe perspectieven biedt. Dit komt allemaal samen in het digitale collectie platform.

Technische realisatie: AI maakt het mogelijk

Het Groninger Museum werkt, zoals veel musea, met Axiell. Dit is een systeem waarin musea archief houden van alle objecten. Dit wordt vooral gebruikt door conservatoren en kunstkenners, maar is niet uitnodigend voor het brede publiek. Om een database met meer dan 35.000 kunstwerken te doorzoeken en aan te laten sluiten bij persoonlijke interesses, heb je de juiste technieken nodig om dit mogelijk te maken:

• Dataextractie uit Axiell: Alle data, zoals afbeeldingen en basisinformatie over kunstwerken, wordt uit het archiefsysteem gehaald en omgezet naar Typesense, onze eigen zoekmachine.
• Azure Vision: Deze technologie analyseert de afbeeldingen van kunstwerken, zodat gebruikers kunstwerken eenvoudig kunnen vinden op basis van visuele kenmerken.
• Tagging met OpenAI: OpenAI genereert tags behorend bij de kunstwerken, waardoor kunstwerken goed vindbaar zijn en gebruikers verrassende verbanden tussen objecten kunnen leggen.
• Contentfiltering: Om de collectie voor alle leeftijden geschikt te houden, werd een contentfiltering geïmplementeerd. 

Verder dromen

De collectie is live, maar dit is nog maar het begin. De ambitie is om het platform continu door te ontwikkelen met innovatieve features die de beleving verder verrijken. Daarnaast wil het Groninger Museum het platform verder ontwikkelen tot een mini-museum dat niet alleen voor iedereen toegankelijk is, maar ook voor scholen een educatieve waarde biedt. Denk aan educatieve programma’s voor basisscholen, waarin workshops, zelf samengestelde collecties, interactieve quizzes en een online curatieproces centraal staan. Zo brengen we kunst en erfgoed naar een breder publiek en inspireren we ook buiten de museummuren nieuwe generaties.

Nieuwsgierig geworden?

Kunst is voor iedereen. Ontdek kunst die jou raakt.